TIL VA TARIX UYG‘UNLIGI: NEMIS VA O‘ZBEK FRAZEOLOGIZMLARINING KELIB CHIQISHI

FULL TEXT:

Abstract

Ushbu maqolada nemis va o‘zbek frazeologizmlarining kelib chiqishi, ularning tarkibiy va semantik xususiyatlari hamda madaniy jihatlari chuqur tahlil qilinadi. Frazeologizmlar – til va tarix uyg‘unligining yorqin namoyonidir, chunki ular xalqning dunyoqarashi, madaniyati, hayot tarzi va tarixiy tajribalarini aks ettiradi. Ular nafaqat lingvistik birlik sifatida, balki milliy mentalitet va madaniy merosning muhim ko‘rinishi sifatida ham o‘rganilishi lozim.Tadqiqotda har ikkala tilning frazeologik tizimi qiyosiy tahlil qilinib, ularning o‘xshash va farqli jihatlari ko‘rsatib beriladi. O‘zbek va nemis frazeologizmlarining kelib chiqishiga ta’sir etuvchi tarixiy, diniy, ijtimoiy va madaniy omillar keng yoritiladi. Xususan, ushbu frazeologik birliklarning xalq og‘zaki ijodidagi o‘rni, badiiy adabiyot va ommaviy axborot vositalarida qanday qo‘llanilishi misollar orqali tahlil qilinadi.Tadqiqot davomida frazeologizmlarning paydo bo‘lish manbalari, ularning metaforik va qiyosiy asoslari ham alohida muhokama qilinadi. Nemis va o‘zbek tillaridagi frazeologik birliklarning lingvistik tuzilishi va semantik o‘ziga xosliklari ham tahlil qilinib, ularning milliy xususiyatlari aniq misollar bilan ko‘rsatiladi. Shuningdek, tadqiqot frazeologizmlarning tarjimasi va boshqa tillarga o‘girilishi jarayonida uchraydigan muammolar ham ko‘rib chiqadi.Frazeologizmlarning zamonaviy nutqdagi o‘rni va ularning ijtimoiy tarmoqlarda, ommaviy madaniyatda va kundalik nutqda qanday ishlatilayotgani haqida ham fikr yuritiladi. Ushbu tadqiqot nemis va o‘zbek frazeologik birliklarining o‘zaro bog‘liqligini, ularning xalq hayoti va tafakkuriga ta’sirini chuqur tushunishga xizmat qiladi.

List of references

Кунин А.М. Фразеологический словарь русского языка. Москва: Русский язык, 1984.

Duden Redewendungen. Mannheim: Bibliographisches Institut GmbH, 2013.

U. Roos & M. Burkhardt. Deutsche Idiomatik: Wörterbuch der deutschen Redewendungen und umgangssprachlichen Ausdrücke. Berlin: Langenscheidt, 2011.

Jalolov J. & Ismoilov A. O‘zbek tilining frazeologik lug‘ati. Toshkent: Fan nashriyoti, 2010.

J. Mamatov. O‘zbek tilshunosligi asoslari. Toshkent: O‘zbekiston nashriyoti, 2008.

Wolfgang Mieder. Sprichwörter – Geschichte und Bedeutung eines Sprachphänomens. Stuttgart: Reclam, 2007.

Sharifho‘jayev M. O‘zbek tili frazeologizmlari: Semantik va stilistik jihatlar. Toshkent: Fan va texnologiya, 2015.

E. Seiler. Redewendungen der deutschen Sprache: Herkunft und Bedeutung. München: Hueber, 2012.

N. Mahmudov & Sh. Nurmonov. O‘zbek tilining stilistikasi. Toshkent: Sharq, 2003.

Gutenberg Corpus & O‘zbek milliy korpusidan olingan frazeologik misollar.

How to Cite

Shaxloxon Muxtorovna, Y. (2025). TIL VA TARIX UYG‘UNLIGI: NEMIS VA O‘ZBEK FRAZEOLOGIZMLARINING KELIB CHIQISHI. Kokan SPI. Journal of Scientific Reporting, 5(3). Retrieved from https://ilmiyxabarlar.kspi.uz/index.php/journal/article/view/2406
Views: 0