MULLA QAMARIDDIN VA BUXORO JADIDCHILIGI
Аннотация
Ushbu maqolada Buxorodagi ikkita diniy-ma’rifiy guruh vakillari - konservatorlar va Buxoro amirligidagi ijtimoiy-siyosiy islohotlar tarafdorlarining jamiyatni yangilash haqidagi qarashlari tahlil qilinadi. Konservatorlar va islohotchilar asosan ulamolardan iborat edi. Konservatorlar jamiyatni boshqarishda Qur'on va shariat qonunlariga so'zsiz amal qilgan. Islohotchilar esa ta’lim va davlat boshqaruvini isloh qilishga harakat qilishgan. Rossiya imperiyasining barcha musulmon hududlarida bo'lgani kabi Buxoro amirligida ham din va ta'lim masalalari qarama-qarshiliklarni hal qilishda turlicha yondashuvlar mavjud edi. Konservatorlar mamlakatga kirib kelgan har bir yangilikni bid’at, har tomonlama to’siq deb bilganlar.
Muftiy Abdurazzoqning vafotidan keyin madrasa mudarrisi mulla Qamariddin boshchiligida buxorolik ulamolarning ikkinchi guruhi mamlakatda amalga oshiriladigan islohotlarga keskin qarshi edi. U har doim jadidlar va boshqa din vakillari bilan yaqinlikdan ehtiyot bo'lgan. Maqolada Mulla Qamariddin va Buxoro jadidlari o’rtasidagi ziddiyatlar muhokama qilinadi.
Об авторах
Список литературы
O’zbekiston Milliy arxivi, I-461-fond, 1-ro’yxat, 1168-yig’majild, 180-varaq.
O’zbekiston Milliy arxivi, I-461-fond, 1-ro’yxat, 1312-yig’majild, 494-varaq.
Raxmonov T. Buxoroda 1910 yil yanvar voqealari // Oʻzbekiston Milliy ensiklopediyasi. 2-jild. Toshkent, 2001. 307-bet.
Sayyid Mansur Olimiy. Buxoro – Turkiston beshigi / Fors tilidan tarjima, tarjimon nomidan soʻz boshi va ayrim izohlar muallifi H. Toʻraev. Buxoro, 2004. 61-bet.
O’zbekiston Milliy arxivi, I-461-fond, 1-ro’yxat, 1470-yig’majild, 38-varaq; 2178-yig’majild, 17-varaq.
В Бухаре // “Туркестанская ведомости”, № 92, 28 апреля 1911 года.
Ismoil Gasprinskiy. Buxoroi sharif // “Tarjimon”, № 37, 1911 yil 9 sentyabr.
Улучшения в Бухаре // Туркистон вилояти газети, № 81, 1913 йил 20 октябрь.
Fitrat. Buxoro hukumatining islohkorona qadamlari (Iqromot islox koroni hukumat Buxoro) // “Oyna”, № 8, 1915 yil 30 yanvar. – B 198-200.
Imom Sobirjon Mustofiy. Buxoroda madrasa ta'sis etiluv munosabatila // “Vaqt”, 1915 yil 24 dekabr, № 1948.
O’zbekiston Milliy arxivi, I-461-fond, 1-ro’yxat, 1470-yig’majild, 100-varaq.
Sadr al-Din Ayni. Bukhara inqilabining tarikhi. - B. 177,176, 182.
Зиманов С.З. От освободительнқх идей к Советской государственности в Бухаре и Хиве. - Алма-аты: Наука, 1976. – С. 102-103.
История Бухарской и Хорезмской Народных Советских Республик. - Москва, 1971. – Б. 48.
Германов В.А. Почему не состоялись реформы эмира Саида Алимхана // “Ўзбекистонда ижтимоий фанлар”, 1995. - № 5-8. - Б. 28.
Генис В. Вице-консул Введенский. – С. 88.
Behbudiy M. Buxoro voqealari // “Hurriyat”, 1917 yil 1 may. - № 5.
Oʻzbekiston Milliy arxivi, I-3 fond, 2-roʻyxat, 513-ish, 42-varaq; I-3 fond, 150-ish, 80-varaq.
Алимова Д. История как история, история как наука. II том. Ташкент: Узбекистан, 2009. – С. 136.
Buxoroda mullalar harakati // “Vaqt” (Orenburg), 1917 yil 11 aprel, - № 2205; Muhammad Ali Baljuvoniy. Tarixi nofeiy. (Tojik tilidan tarjima, soʻz boshi va izohlar mualliflari Sh. Vohidov, Z. Choriev). Toshkent: Akademiya, 2001. - B.45.
Burhon Habib. Buxoroda Qozon hay'ati// “Ulugʻ Turkiston”, 1917 yil 28 iyun. - № 12.
Abdulqodir. Yosh buxorolilar xitobi // “Vaqt”, 1917 yil 18 aprel. - № 2209.
S. A. Mulla Qamariddinni Buxorodan suruv // Vaqt, 1917 yil 2 iyun, № 2232.
Как цитировать
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.