“BAXSHIYONA” TURKUMI: SHAKLLANISH OMILLARI VA FUNKSIONAL XUSUSIYATLARI
Abstract
Maqolada hozirgi kunda adabiyotshunosligimiz oldidagi dolzarb vazifalardan biri bo‘lgan folklor an’analari sintezi asosida yaratilgan baxshiyona asarlarning o‘ziga xos xususiyatlari, shakllanish omillari va funksional xususiyatlari yoritildi. Ushbu maqsadga erishish uchun Mirtemir, Usmon Azim, Halima Xudoyberdiyeva, Xurshid Davron, Faxriyor, Sharifa Salimova, Rauf Subhon kabi shoirlar ijodidagi baxshiyona uslubida yaratilgan asarlar qiyosiy tahlil qilindi hamda “Baxshiyona” turkumi xalq dostonlari va termalari stilizatsiyasi asosida yaratilganligi asoslandi, xalq dostonlari stilizatsiyasi jarayonidagi modifikatsiyalar aniqlandi. Baxshiyona asarlarda xalq dostonlari syujetidan ijodiy foydalanish, an’anaviy mifologik obraz va motivlarni, ritmni stilizatsiya qilish orqali ramziy-estetik mazmunni ifodalash maqsadi ustuvor ekanligi tahlillar orqali yoritildi. Baxshiyona asarlar ijtimoiy-siyosiy voqelikdagi turli omillar ta’sirida shakllanganligi ochiqlandi.
About the Authors
List of references
Mirzayeva S. O‘zbek realistik adabiyotida folklor an’analari. – Andijon, 2005. – bet 7.( Mirzayeva S. Folklore traditions in Uzbek realistic literature. - Тошкент, 2020. – page 7)
Shukurov N. So‘z sehri – she’r mehri. – Samarqand: Zarafshon, 1992. – bet 112. (Shukurov N. The Magic of Words - Love of Poetry.- Samarkand: Zarafshan, 1992. – page112)
Suvonova J. Hozirgi o‘zbek she’riyatida badiiy izlanishlar (Usmon Azim ijodi misolida). Filol. fanlari nomz. ... diss. – T, 2000. – bet 49. (Suvonova J. Artistic research in contemporary Uzbek poetry (using the work of Usman Azim as an example). Dissertation ... candidate of Philological Sciences. - T, 2000. - page. 49.
Buriyeva F.N. Hozirgi o‘zbek she’riyatida janrlar va shakllar rang-barangligi (Usmon Azim va Xurshid Davron misolida). Filol. fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD). ... diss. – Samarqand, 2023. – bet 21.( Burieva F.N. The diversity of genres and forms in contemporary Uzbek poetry (using the example of Usman Azim and Khurshid Davron). Dissertation ... Doctor of Philosophy (PhD) in Philological Sciences. – Samarqand, 2023. – page 21)
Xoliqova D. Usmon Azim ijodida xalqona motivlar // O‘zbek tili va adabiyoti. 2009. – № 6. 71-74 betlar.( Kholikova D. Folk motifs in the poems of Usman Azim // Uzbek language and literature. 2009. - No. 6. Pages 71-74.)
Mirtemir. Asarlar. 4 jildlik. – T : Adabiyot va san’at, 1981.2-jild. She’rlar. - bet 321( MIRTEMIR. Works. 4 volumes. - T: Literature and Art, 1981.2 vol. Poems. - page. 321.)
Xatamov N., Sarimsaqov B. Adabiyotshunosik terminlarining ruscha-o‘zbekcha izohli lug‘ati. – T.: O‘qituvchi, 1979. – bet 343(Khatamov N., Sarimsakov B. Russian-Uzbek Explanatory Dictionary of Literary Terms. - T.: Teacher, 1979. - page. 343)
Поэтика: слов, актуал. терминов и понятий / [гл. науч. ред. Н.Д. Тамарченко]. – М.: Издательство Кулагиной; Intrada, 2008. – стр.292(Poetics: words, actual. terms and concepts / [head scientific ed. N.D. Tamarchenko]. - M.: Kulaginoy Publishing House: Intrada, 2008. – page 292.)
Usmon Azim. Sog‘inch. She’rlar. –T:O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2007. – bet 194.( Usman Azim. Longing.. Poems. - T.: National Encyclopedia of Uzbekistan, 2007. Page 194)
Faxriyor. Dardning shakli. She’rlar. - T :Yozuvchi, 1997. – bet 26.( Faxriyor. The form of the Pain. Poems. - T.: Writer, 1997. - page 26.)
QuronovD. va boshq. Adabiyotshunoslik lug‘ati. – T: Akademnashr, 2013. – bet 355. (QuronovD. et al. Dictionary of Literary Studies. – T: Akademnashr, 2013. – page 355.)
Sharifa Salimova. Tanlangan asarlar. She’rlar,tarjimalar, dostonlar. – T: Adabiyot, 2022. – bet 21( Sharifa Salimova. Selected works. Poems, translations, epics. - T.: Literature, 2022. - page. 21.)
Rauf Subxon. Inonch. - T: O`zbekiston, 2015. – bet 201(Rauf Subhan. Belief. - T:Uzbekistan, 2015. - page. 201).
Eshanova Z.Q. O‘zbek xalq dostonlarida tog‘ obrazi: genezisi va badiiy talqinlari. Filol. fanlari bo`yicha falsafa doktori (PhD). ... diss. – T, 2018. – bet 88.( Eshanova Z.K. The image of the mountain in Uzbek folk epics: genesis and artistic interpretations. Dissertation ... Doctor of Philosophy (PhD) in Philological Sciences. - T, 2018. – page 88))
Abdulla Oripov. Avgust she’rlari. www.kh-davron.uz (Abdulla Aripov. August Poems. www.kh-davron.uz)
How to Cite
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.