INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDA SUBSTANDART BIRLIKLARNING TURLI NUTQIY AKTLARDAGI SOTSIOPRAGMATIK TAHLILI
Abstract
Tadqiqotda pragmatika zamonaviy tilshunoslikning mustaqil yo‘nalishi sifatida konseptual jihatdan tahlil etilib, uning nazariy asoslari va metodologik xususiyatlari ochib beriladi. Maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi substandart til birliklarining assertiv, direktiv, kommissiv, konfliktiv va ekspressiv kabi nutqiy aktlar doirasida qo‘llanish xususiyatlari sotsiopragmatik jihatdan qiyosiy tahlil qilinadi. Ushbu qiyosiy tadqiqotning nazariy-amaliy materiali sifatida jinoiy diskurs doirasida tanlangan o‘zbek va ingliz tillaridagi adabiy namunalar – Tohir Malikning “Shaytanat” romani hamda Mario Puzoning Amerika mafiya olamini ifoda etgan “Cho‘qintirgan ota” (The Godfather) asarlari asosida jinoiy substandart leksik va frazeologik birliklarning qo‘llanishi kompleks tarzda chuqur lingvistik-pragmatik tahlil qilinadi. Shuningdek, pragmatik tahlilning muhim komponentlari sifatida presuppozitsiya, implikatura, illokutsiya, perlokutsiya hamda nutqning eksplitsit va implitsit shakllari ham ajratilib, ular diskursiv-nutqiy kontekstda lingvistik metodlar yordamida batafsil tadqiq qilinadi.
About the Authors
List of references
Austin J. L. How to Do Things with Words. – Oxford: Harvard University Press, 1962. – 167 p.
Grice H. P. Logic and Conversation. // Syntax and Semantics, vol. 3, edited by Peter Cole and Jerry L. Morgan. – New York: Academic Press, 1975. – P. 41–58.
Morris Ch. W. Foundations of the Theory of Signs // International Encyclopedia of Unified Science. University of Chicago Press, Vol. 1, No. 2, 1938. – P. 1-59.
Peirce Ch. S. How to Make Our Ideas Clear // Popular Science Monthly. Volume 12, 1878. – P. 286-302.
Puzo Mario. The Godfather. 50th Anniversary ed., with a new introduction by Francis Ford Coppola. – USA: Penguin Publishing Group, 2005. – 496 p.
Пьюзо Марио. Чўқинтирган ота ёҳуд мафия сардори: роман. Турсунбой Адашбоев ва Муҳаммаджон Ўринбоев таржимаси. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2015. – 544 б.
Сафаров Ш. Прагмалингвистика. – Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2008. – 285 б.
Searle J. R. Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. – United Kingdom: Cambridge University Press, 1969. – 203 p.
Tohir Malik. Shaytanat. – Toshkent: Yangi asr avlodi, 2016. – 480 b.
How to Cite
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.