SALIM ASHUR SHE’RIYATIDA QO‘LLANILGAN LINGVOKULTUREMALARNING SHAKLIY ВА MA’NO STRUKTURASI
Referat
Ushbu maqolada zamonaviy o'zbek she'riyatining yetakchi vakillaridan biri Salim Ashur ijodida qo'llanilgan lingvokulturemalarning shakliy va ma'no strukturasi tadqiq etilgan. Tadqiqotning maqsadi Salim Ashur she'rlaridagi lingvokulturemalarni aniqlash, tasnif qilish va ularning badiiy-estetik vazifalarini belgilashdan iborat. Tadqiqot jarayonida tavsifiy, qiyosiy-tarixiy, kontekstual va komponent tahlil metodlaridan foydalanildi. Tadqiqot davomida Salim Ashur lingvokulturemalardan o'ziga xos badiiy-estetik maqsadlarda foydalangani ham ko'rsatib berildi. Xususan, shoir lingvokulturemalarni an'anaviy va novatorona tarzda qo'llash, ularni yangi ma'no qirralari bilan boyitish orqali o'zbek she'riyatini yangi bosqichga olib chiqqani tahlillar asosida dalillandi. Shuningdek, madaniy-maishiy, tabiiy va antropo-lingvokulturemalar ham faol qo'llanilgani aniqlandi. Tadqiqotda lingvokulturemalarning Salim Ashur she'riyati badiiyatini yuksaltirishdagi o'rni ochib berildi, ulardan novatorona foydalanish usullari tahlil qilindi. Tadqiqot davomida Salim Ashur she'riyatidagi lingvokulturemalar tasniflanib, ularning o'ziga xos jihatlari ochib berildi. Tadqiq natijasida shoir she'rlarida etnografik, diniy-mifologik, madaniy-maishiy, tabiiy va antropo-lingvokulturemalar keng qo'llanilgani aniqlandi. Ularning har biri shoirning milliy va umuminsoniy qadriyatlarga munosabatini ifodalashga xizmat qilgani asoslandi. Olingan natijalar Salim Ashur she'riyatining milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg'unligini ta'minlashdagi ahamiyatini ko'rsatdi. Tadqiqot yakunlari lingvokulturologiya va adabiyotshunoslik sohalarining nazariy va amaliy jihatlarini boyitishga xizmat qiladi.
Kalit so'zlar:
Mualliflar haqida
Adabiyotlar ro'yxati
Vorobyov V.V. Lingvokulturologiya: teoriya i metody. – Moskva: RUDN, 1997. – 331 s.
Xudoyberganova D. O'zbek maqollarining lingvomadaniy xususiyatlari // Til va adabiyot ta'limi. - Toshkent, 2012. - №5. - B.48-50.
Iskandarova Sh. O'zbek va ingliz maqollarining lingvokulturologik aspektlari. Filol. fan. nom. (PhD)...dis. - Samarqand, 2018. - 150 b.
Raupova L.R. Mustaqillik davri o'zbek she'riyatining tematik va poetik xususiyatlari. Filol. fan. dok. (DSc)...dis. – Toshkent, 2018. – 246 b.
Yo'ldosheva M.J. Hozirgi o'zbek she'riyatida ramz va timsol. Filol. fan. nom. (PhD)...dis. – Toshkent, 2021. – 158 b.
Salimov A. Istiqlol davri o'zbek adabiyotida badiiy nutq poetikasi. Filol. fan. dok. (DSc)...dis. – Buxoro, 2020. – 302 b.
Solieva Yo. Salim Ashur she'riyati poetikasi: Filol. fan. nom. (PhD)...dis. – Toshkent, 2019. – 152 b.
Ashur S. Darz. She'rlar to'plami. - Toshkent: Sharq, 2006. - 67 b.
Ashur S. "Buyuk-75". She'rlar to'plami. - Toshkent: Pravo-press, 2020. - 75 b.
Quronov D. Adabiyotshunoslikka kirish. – Toshkent: Xalq merosi, 2004. – 224 b.
Yo'ldoshev M. Badiiy tafakkur va uslub muammosi // O'zbek tili va adabiyoti. –2020. – №1. –B.59-67.