ASTRAGALUS KNORINGGIANUS BORISS NING TARQALISHI VA GEOFAZOVIY TAHLILI
Referat
Astragalus L. turkumining Aureophora R. Kam. seksiyasiga mansub bo‘lgan Astragalus knorringianus Shimoli-g‘arbiy Pomir-Oloyning noyob va endemik turi hisoblanadi. Ushbu tur, bioxilma-xillikning o‘ziga xos elementi sifatida, mintaqaviy ekologik muvozanatni ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Turning geografik tarqalishi Milliy gerbariy fondida saqlanayotgan namunalar hamda 2024-yilda olib borilgan dala tadqiqotlari natijalariga asoslangan holda tahlil qilindi. Tahlil jarayonida IUCN Qizil ro‘yxati mezonlari asosida turning kamyoblik maqomi aniqlangan. Astragalus knorringianus ning asosiy tarqalish areali Janubiy Nurota tog‘larining Qoratog‘ tizmasidagi Ko‘kto‘nli hududlari sifatida qayd etildi. Turning bioxilma-xillikdagi ahamiyati yuqori bo‘lib, uning yashash muhitlari chorvachilik va antropogen faoliyat natijasida qisqarib bormoqda. Yangi dala tadqiqotlari va gerbariy namunalarini tahlil qilish natijasida ushbu turning kamyoblik maqomi Endangered (Xavf ostida) kategoriyasiga mansub ekanligi tasdiqlandi.
Kalit so'zlar:
Mualliflar haqida
Adabiyotlar ro'yxati
Хасанов Ф.О. Астрагал Кнорринга - Astragalus knorringianus Boriss. Красная книга Республики Узбекистан. – Ташкент: Chinor ENK, 2019. – С. 38.
Baratov P. va boshq. O‘rta Osiyo tabiiy geografiyasi: Oliy o‘quv yurtlarining geografiya bo‘limi talabalari uchun o‘quv qo‘llanma /P. Baratov, M. Mamatqulov, A. Rafiqov; P. Baratovning umumiy taxriri ostida. — T.: O‘qituvchi, 2002.—440 b.
Виноградова Р. М. Astragalus sect. Aureophora // Определитель растений Средней Азии (критический конспект флоры) / под ред. А.И. Введенского. Ташкент: Изд-во “Фан” РУз. 1981. Т. 6. C. 212–213.
А. Р. Батошов. Флора останцов юго-восточного Кызылкума Диссертация. Ташкент- 2016.
O’zbek Sovet Ensiklopediyasi. T. 8. Toshkent, 1976. 195-196 b.
Афанасьев К.С. Растительность Туркестанского хребта (в пределах Таджикистана и Киргизстана) М. –Л. 1956. С. 129-140.
Podlech D., Zarre S. (with collaboration of Ekici M., Maassoumi A.A.R. & Sytin A.). A taxonomic revision of the genus Astragalus L. (Leguminosae) in the Old World, vols. 1–3. – Naturhistorisches Museum, Wien, 2013. – 2439 p.
IUCN (2012a) Guidelines for Application of IUCN Red List Criteria at Regional and National Levels: Version 4.0. IUCN Red List Unit, Gland, Switzerland and Cambridge, UK, iii + 41pp.
IUCN (2012b) IUCN Red List Categories and Criteria. Version 3.1., ed. 2. IUCN Red List Unit, Gland, Switzerland and Cambridge, UK, iv– 32 pp.
IUCN (2019) Standards and Petitions Committee. 2019. Guidelines for using the IUCN Red List Categories and Criteria. Version 14. URL: http://www.iucnredlist.org/documents/RedListGuidelines.pdf
POWO (2023). Plants of the World Online. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet: http://www.plantsoftheworldonline.org.
