KO‘KO‘T (POTERIUM POLYGAMUM WALDST ET.KIT) O‘SIMLIGINING POYA VA ILDIZLARI TARKIBIDAGI VITAMINLAR MIQDORINI O‘RGANISH
Referat
Мaqolada yovvoyi holda uchraydigan Ko‘ko‘t (Poterium polygamum waldst et.kit) o‘simligining vegetativ va generativ organlari tarkibidagi suvda eruvchan vitaminlar miqdorini vegetatsiya davrida yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (ЮССХ, HPLC) usuli asosida gradient elutsiya rejimi yordamida qiyosiy-miqdoriy tahlili, hamda ushbu o‘simlikni tibbiyotda qo‘llanilish sohalari yoritilgan.Tadqiqot davomida o‘simlikda tiamin (B1), riboflavin (B2), piridoksin (B6), foliy kislotasi (B9), kobalamin (B12), askorbin kislotasi (C), nikotinik kislota (PP) kabi vitaminlar aniqlandi.O‘simlik o‘sish davrlariga qarab miqdorini solishtirish orqali tahlil qilindi va o ‘rganildi.
Tadqiqot uchun namunalar o‘simlikning poyasi, ildizi, g ‘unchasi va gulidan olinib, bahor, yoz va kuz fasllarida yig‘ilib, quritilgan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, o‘simliklarning bahorgi o‘sishi davrida B vitaminlari yoz va kuzga qaraganda asosan ildiz va poya qismlarida to‘planganligi aniqlandi. Bu davrda askorbin kislota miqdori ham yuqori bo‘lgan. Nikotin kislotasi, ya’ni PP vitamini uyg‘onish va kurtaklar paydo bo'lishi davrida ajralib chiqmasligi, balki yozning o‘rtalarida gullash davrida o‘simlikning barcha qismlarida to‘planishi aniqlangan.
Kalit so'zlar:
Mualliflar haqida
Adabiyotlar ro'yxati
N.T.Xo‘jayeva, V.U.Xo‘jayev. Qo‘rg‘oshin gul – krolkovia severzovii o‘simligi tarkibidagi flavonoidlar va vitaminlar tahlili.Journal of Chemistry of Goods and Traditional Medicine. 2022.288-293.
J.H.Qarshiboyev, Sh.B.Komilov.Sirdaryo sharoitida tarqalgan ayrim foydali yovvoyi holda o‘suvchi o‘simliklarning bioekologik xususiyatlari.O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar jurnali.2022.114-b.
E.T.Berdiyev,E.T.Axmedov.Tabiiy dorivor o‘simliklar.O‘quv qo‘llanma.Toshkent 2017.4-7 b
A.A.Alturfan,E.E.Alturfan.A Guide to Vitamins and Their Effects on Diseases.Cambridge Scholars Publishing.2023.2 b.
E.I.Xamdamova, G.A.Suvonova.Ko‘ko‘t (Poterium polygamum waldst et.kit.) o‘simligining laboratoriya sharoitida unuvchanligiga tashqi muhit omillarining ta’siri.Republican Scientific and Practical Conference. 2022.302-307 b.
E.Xamdamova.Ko‘ko‘t (Poterium polygamum waldst et. kit.) o‘simligini yetishtirishning biologik asoslari.Agrar-iqtisodiy, ilmiy-ommabop jurnal. Maxsus son [2], 2023.28-29 b.
E.I.Xamdamova,G.A.Suvonova.KO‘KO‘T (Poterium polygamum Waldst et kit.) O‘SIMLIGI URUG‘INING UNUVCHANLIGIGA EKISH MUDDATLARINING TA’SIRI.O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va ilmiy tadqiqotlar jurnali.12-son.2022.1157-1161.
В.В.Телятьев.Полезные растения центральной сибири.Масква 1985.154с
Kodirov N.D., Xasanova G.R. Tarkibida oshlovchi moddalar bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar. O‘quv-uslubiy qo‘llanma. Samarqand. 2023. b.18
U.S.Sadullayeva,F.X.Payg‘amova,A.S.Qurbonmurodov,G.O.Ahmedova, S.N.Sa’dullayeva. Vitaminlar.Pedagog respublika ilmiy jurnali 7-tom 4-son 2024.696-697 b.
В.Г.Лифляндский.Витамины и минералы.Москва 2010.11с.
M.A.Jo‘rayeva .Dorivor o‘simliklar atlasi.O‘quv qo‘llanma.Toshkent 2019.102 b.
А.Н.Морозова.Поволожский травник.Издательиские технологии.2020.43-51с.
Ch.A.Aminjonova, M.M.Jaloldinova.Vitaminlaring inson hayotida tutgan o‘rni.Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences.2023.288-296 b.
J.M.Asfandiyorov.Vitaminlar.Vitaminlar haqida tushuncha.Vitaminlarning hozirgi kunda inson hayotidagi ahamiyati.Innovative developments and research in education. Canada, Ottawa.2022. 13-16 b.
M.G.Safin, Y.S.Ro‘ziyev.Vitaminlar biokimyosi.Toshkent 2015. 55 b.
I.R.Asqarov,Ch.S.Abdujabborova.”As Lupinus” tarkibidagi vitaminlar miqdorini aniqlash.Multidisciplinary Scientific Journal. 2024. 402-408 b.
Ch.A.Aminjonova, M.M.Jaloldinova.Vitaminlarning inson hayotida tutgan o‘rni.Oriential Renaissance: Innovative,educational, natural and social sciences.2023.288-296.
