MUMTOZ SHE’RIYATDA ISHQNING BADIIY TALQINI: POETIK XUSUSIYATLAR VA MA’NAVIY QIRRALAR

Ushbu maqola Sharq adabiyotining doimiy va dolzarb mavzularidan biri bo‘lgan ishq mavzusi talqiniga bag‘ishlanadi. Unda shoh va shoir Muhammad Shayboniyxon she’riyatida ishq-muhabbat mavzusining o‘ziga xos xususiyatlari ochib beriladi. Shayboniy devonidagi g‘azallarning aksariyati aynan ishq mavzusiga bag‘ishlangani shoir ijodining muhim jihatini tashkil etishi ta’kidlanadi. Xususan, oshiqlikka xos ruhiy kechinmalarning rang-barang badiiy lavhalardagi ifodalari ko‘rsatib beriladi. Bunda devondagi ayrim she’rlar tahlil qilinib, badiiy obrazlar va tasvir vositalariga e’tibor qaratiladi. Tadqiqot davomida Shayboniyning oshiq timsolida namoyon bo‘lgan lirik qahramoni aksariyat hollarda shoirning o‘zi ekanligi qayd etiladi. Bundan kelib chiqib, shoir ijodida o‘zining shaxsiy his-tuyg‘ulari, o‘y-kechinmalari, orzu-armonlari, ishq yo‘lidagi iztiroblari  aks etganligi tahlil qilinadi. Shayboniy she’rlaridagi ishqning insoniy va ilohiy jihatlarini ajratib ko‘rsatishga va ularning o‘zaro munosabatini aniqlashga e’tibor qaratiladi.